Gambia maandag 9 februari
Laten we eens iets serieuzer kijken naar onze werkzaamheden in The Gambia. Vanochtend met enig slaapgebrek begonnen aan de ochtendstond vanwege het genoeglijk avondje en de verslagkorvee nadien. Half acht eten en dan aan het werk. Voor Jan, Dick, Wim en mij was de ochtend overigens niet al te zwaar. We gingen op bezoek bij de school van stichting Maladah uit Maarn. Die is iets groter van opzet dan de onze: 350 leerlingen in totaal, tegenover de 54 in onze Kaddy Fatou Nursery and Primary School. Maar zij bestaan dan ook al 18 jaar en hebben alle peuter, kleuter en basisschool klassen. Of zoals dat op zijn Engels heet: Kindergarten, Nursery 1, 2 and 3, en Primary grade 1 to 7. Al bleek bij de rondleiding dat hoewel de grades netjes opvolgend op de klaslokalen stonden aangegeven, er na 2b verder werd geteld met 6 of 7 – daar wil ik vanaf zijn. Er waren kortom nog meer groepen dan klaslokalen. En dus waren er ochtend en middag groepen. De school is overigens gebouwd in een L-vorm, maar Nursery en Primary zijn wel aparte gebouwen. Daarnaast was er een toiletgebouw en een keukengebouw. Alles in prima staat. Vloeren waren belegd met gebroken tegels, hetgeen een speels effect had en bovendien goed schoon viel te houden. Daar zorgde de cleaning lady wel voor. En er was een eigen groentetuin, om de kleintjes een maaltijd te bezorgen. Het geheel werd omzoomd door een werkelijk gigantische speelplaats. Om jaloers van te worden.
Vorig jaar had ik al opgevangen dat deze school zaken goed had aangepakt. Wij gaan de cementen vloeren ook betegelen. We willen pa Ceesay zo ver krijgen dat hij groente verbouwt en verkoopt aan de school. Het idee van de keuken hebben we ook gepikt. En daar hebben we ook goed aan gedaan. Ik heb de zeecontainer waar het drie jaar geleden allemaal mee begon zien uitgroeien van een grauw stalen koekblik tot een blinkend wit computerlokaal. Dat al snel veranderde in een afsluitbaar materiaalmagazijn, waar de cijferkrakers al snel in de weg stonden en verstoften. En nu is de eindbestemming al zichtbaar. Wonderen van vernuft werden aangebracht. Het lukte mij nooit om een gat te boren in de achterbak van mijn auto om een kluisje aan te bevestigen. Mijn reisgenoten daarentegen namen de slijptol ter hand en boorden gaten op de lange kant van de indrukwekkende stalen bak en behingen ze al direct in het eerste jaar met heuse klapramen. Hetzelfde deden ze op het dak – zonder de klapramen -, waar een tweede dak van zwaluwplaten overheen werd gelegd. Het resultaat: natuurlijke ventilatie en een stalen bak die in de volle zon van 40 graden verrassend koel aanvoelde. In het tweede jaar werd daar een watertoren op geplaatst om te zorgen voor waterdruk op het leidingnet dat wordt gevoed door een pomp die het water meer dan 40 meter diep haalt. Hadden we vorig jaar nog de vrees dat de riolering heel snel zou dichtslibben door een tekort aan doorspoeling, nu stroomt er doorlopend water uit de kranen en uit de watertonnen op de toiletten. En ook is er nu een keuken op het korte eind gebouwd. Eigenlijk een uitbouw van steen in een volgend gat. Staal wijkt voor functionaliteit zullen we maar zeggen. De aanblik is wonderbaarlijk. En hij is nog niet eens af. Er moet gestuct en getegeld; en een trekgat gerealiseerd: CO is net zo dodelijk als Ebola tenslotte. Voor iemand als ik, die te vaak zijn glas half leeg ziet, wordt er goed bijgevuld. En dan hebben we het even niet over alcohol.
Maar we spraken over de Maladah school. We werden hartelijk ontvangen door de head master en vervolgens rondgeleid langs de lokalen door de grade 7 teacher. Een hulpvaardige jongeman die alles graag vijf keer uitlegde als hij twijfel bespeurde bij de toehoorder. Hij was ook een attente observator en dus bleef er toch een flinke portie kennis bij ons hangen. De hele Primary had overigens een week lang geen les. Er was een sport toernooi aanstaande en de school wilde goed voor de dag komen. Daarom werd er elke dag gesport. We leerden ook dat elke leraar twee assistenten had die hielpen orde te bewaren. Dit zijn namelijk Afrikaanse kinderen. Zodra je een andere kant opkijkt vliegen ze uit de banken als een elftal F-jes. Als de kleintjes de Primary verlaten kennen ze desondanks het alfabet en en de basis regels van optellen en aftrekken. Op de Primary leren ze de taal en krijgen ze diverse vakken waaronder lichamelijke opvoeding. Het leek alsof er geen echte gymlessen werden gegeven, behalve voor het schoolteam. Maar waarom ook. Kinderen lopen soms een half uur tot een uur om op school te komen. Net als bij LEF is betalen van lesgeld hier ook een probleem. De ouders konden zelfs geen 200 Dalasi op jaarbasis bijdragen. Het onderwijs wordt daarom gesponsord.
En ja de teacher wilde graag mijn vriend worden. Zijn jaarsalaris is te klein om een gezin te onderhouden. De overheid zet vol in op educatie, maar verspilt het niet graag aan loon.
Terwijl wij weg waren hebben de anderen gewerkt. Gert en Jan plaatsten de deur die Dick had uitgehakt in de buitenmuur van het toilet. De overheid ziet uit hygiënisch oogpunt niet graag dat kinderen vanuit het klaslokaal het toilet kunnen betreden. Het gat dat Dick heeft achtergelaten zal dan ook weer worden dicht gemetseld. Het geplande toiletblok voor de rest van de school zal worden aangebouwd aan het eerste gebouw en niet los staan zoals eerder bedacht. Ook dat is een eis van de overheid. En ook niet verkeerd. Ze willen niet dat je bij binnenkomst van het schoolplein aankijkt tegen een toiletgebouw. En het scheelt ons geld wanneer we het verstoppen aan de achterkant van het bestaande gebouw. Het scheelt een paar muren.
Lia heeft een prachtige muur betegeld, met gebruikmaking van lijm uit Nederland. Het zal ons niet weer gebeuren dat ze eraf vallen als we in het vliegtuig naar huis zitten. Geef ons nog zo’n vrouw en het werk is morgen af. Wat zeg ik – we hebben nog zo’n vrouw. Die kon vandaag echter niet laten zien wat ze allemaal in huis heeft omdat de vloerenleggers grote beperkingen stellen aan de aanwezigheid binnenshuis. Ze heeft echter foto’s genomen en geholpen bij het uitdelen van de spulletjes uit het sponsorland. Een exercitie die ruim tweeëneenhalf uur in beslag nam. En andere dingen die zich aan mijn zicht onttrokken. Jan en ik deden nog wat dappere pogingen het hek aan de voorkant te dichten. Hetgeen opa blij maakte, omdat de geiten dan zijn nog te kweken groenten zouden kunnen opeten. Een niet erg doordacht geluk. Zijn deel van de schutting gaan we echt niet aanpakken. En het getuigt niet van een grote wil om aan te planten. Hoewel hij wel een aantal bananenplanten heeft gezet die al een behoorlijke oogst laten zien in een jaar tijd. Ik heb van Willem een les ecologisch tuinieren gelamineerd. En die bedacht dat me dit ook kwalificeert om die cursus dan maar te geven aan Kaddy, opa en mr. Cie. Lamin eren dus. Voorts hebben we de meegebrachte computer en printer getest en weer ingepakt. Waarheen met die dingen als het huis van Kaddy nog niet af is. In het rommelhok dus. Wim deed de boodschappen en Willem stak overal een hand toe en dacht mee over oplossingen. Arjan trof de voorbereidingen voor de aanleg van de elektra en bracht leidingen en lampen aan waar hij bij kon. Er is zometeen licht op de porch. Binnen moet het nog even wachten tot de tegelvloer puntbelasting aankan van een steiger. Cees hielp bij het versjouwen van de tegelvoorraad en sorteren op kleur. En hij verzorgde de soep.
Ik besef dat dit verslag iedereen tekort doet behalve mezelf. Dat is geen opzet. Ik was met de aandacht bij mijn werk en had weinig oog voor de ander. Sorry. Kom op met die verhalen morgen. Ik verhaspel ze met liefde tot de enig echte waarheid.
’s Avonds lekker eten en mobiel kijken. Een groep van twaalf die oneindig veel geduld opbrengt om te zien of er al wifi is. Ja het is er, maar internet blijft doof en blind. Tot slot met een grote groep Gerben van het vliegtuig gehaald. Die was in 5 minuten langs de douane. Omdat hij wel het papiertje had dat Gambia graag ingevuld ziet bij aankomst; en de rest niet. En een koffer vol met een schommel en ander kindertuig die kennelijk geen reden voor belastingheffing betekende.
Morgen zal ik uitleggen hoe je een simkaartje bemachtigt in Gambia; en of je daar blij mee moet zijn.